Τριπλασιάστηκε ο αριθμός ψυχοτρόπων ουσιών – Μέτρα για την καταπολέμησή τους

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε να ενισχυθεί η ικανότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αντιμετωπίζει τις νέες ψυχότροπες ουσίες οι οποίες χρησιμοποιούνται εναλλακτικά προς τα παράνομα ναρκωτικά, όπως η κοκαΐνη και η ουσία «έκσταση». Σύμφωνα με τους κανόνες που προτείνει η Ευρωπαϊκή
Επιτροπή σήμερα, οι επιβλαβείς ψυχότροπες ουσίες θα αποσυρθούν γρήγορα από την αγορά, χωρίς να θίγονται οι διάφορες νόμιμες βιομηχανικές και εμπορικές τους χρήσεις. Οι προτάσεις έρχονται ως απάντηση στις προειδοποιήσεις του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (ΕΚΠΝΤ) και της Ευρωπόλ σχετικά με την έκταση του προβλήματος, καθώς και στην έκθεση του 2011 σύμφωνα με την οποία ο σημερινός μηχανισμός της ΕΕ για την αντιμετώπιση των νέων ψυχοτρόπων ουσιών πρέπει να ενισχυθεί. Οι νέες ψυχότροπες ουσίες αποτελούν όλο και μεγαλύτερο πρόβλημα.
Ο αριθμός τέτοιων ουσιών που εντοπίζονται στην ΕΕ τριπλασιάστηκε μεταξύ 2009 και 2012. Μέχρι στιγμής, το 2013 εντοπίζονται κάθε εβδομάδα πάνω από μία νέες ουσίες. Πρόκειται για πρόβλημα που πρέπει να επιλυθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι ουσίες είναι ολοένα και περισσότερο διαθέσιμες μέσω του διαδικτύου και κυκλοφορούν ταχύτατα μεταξύ των χωρών της ΕΕ: το 80 % των νέων ψυχοτρόπων ουσιών εντοπίζονται σε περισσότερες από μία χώρες της ΕΕ.
Η νεολαία διατρέχει μεγαλύτερο κίνδυνο: Το ευρωβαρόμετρο του 2011 για τη «Στάση της νεολαίας έναντι των ναρκωτικών» καταδεικνύει ότι κατά μέσο όρο το 5 % των νέων στην ΕΕ έχει κάνει χρήση τέτοιων ουσιών τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του. Το υψηλότερο ποσοστό, 16 %, παρατηρείται στην Ιρλανδία, και ένα ποσοστό κοντά στο 10 % στην Πολωνία, τη Λετονία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Οι ουσίες αυτές ενέχουν σοβαρούς κινδύνους για τη δημόσια υγεία και την κοινωνία στο σύνολό της.
Η κατανάλωση των νέων ψυχοτρόπων ουσιών μπορεί να είναι θανατηφόρα. Για παράδειγμα, σύμφωνα με πληροφορίες, η ουσία 5- IT σκότωσε 24 άτομα σε τέσσερις χώρες της ΕΕ, μόνο σε πέντε μήνες, μεταξύ Απριλίου και Αυγούστου 2012. Το 4-MA, μια ουσία που μοιάζει με την αμφεταμίνη, συνδέθηκε με 21 θανάτους σε τέσσερις χώρες της ΕΕ κατά την περίοδο 2010-2012 και μόνο.
Η απάντηση της Ευρώπης πρέπει να είναι ισχυρή και αποφασιστική. Το σημερινό σύστημα ανίχνευσης και απαγόρευσης αυτών των νέων ναρκωτικών, το οποίο δημιουργήθηκε το 2005, δεν επαρκεί πλέον για τον σκοπό αυτό. Η πρόταση της Επιτροπής θα βελτιώσει και θα επιταχύνει την ικανότητα της Ένωσης για την καταπολέμηση των νέων ψυχοτρόπων ουσιών παρέχοντας τα εξής:
Ταχύτερη διαδικασία: Σήμερα χρειάζονται τουλάχιστον δύο χρόνια για την απαγόρευση μιας ουσίας στην ΕΕ. Στο μέλλον, η Ένωση θα μπορεί να ολοκληρώνει τη διαδικασία εντός 10 μόνο μηνών. Σε ιδιαίτερα σοβαρές περιπτώσεις, η διαδικασία θα είναι ακόμη συντομότερη καθώς θα είναι επίσης δυνατό να αποσύρονται ουσίες αμέσως από την αγορά για ένα έτος. Το μέτρο αυτό θα διασφαλίσει ότι η ουσία δεν θα είναι πλέον διαθέσιμη για τους καταναλωτές ενόσω θα διενεργείται η πλήρης εκτίμηση του κινδύνου. Βάσει του ισχύοντος συστήματος, δεν είναι δυνατή η λήψη προσωρινών μέτρων και η Επιτροπή πρέπει να περιμένει την πλήρη έκθεση εκτίμησης κινδύνων προτού υποβάλει πρόταση περιορισμού μιας ουσίας.
Αναλογικότερο σύστημα: Το νέο σύστημα θα παρέχει τη δυνατότητα διαβαθμισμένης προσέγγισης, όπου ουσίες που παρουσιάζουν μέτριο κίνδυνο θα υπόκεινται σε περιορισμούς στην καταναλωτική αγορά και οι ουσίες που παρουσιάζουν υψηλό κίνδυνο σε πλήρη περιορισμό πρόσβασης στην αγορά. Μόνο οι πλέον επιβλαβείς ουσίες, που παρουσιάζουν υψηλούς κινδύνους για την υγεία των καταναλωτών, θα διέπονται από διατάξεις του ποινικού δικαίου, όπως συμβαίνει με τα παράνομα ναρκωτικά. Με το ισχύον σύστημα, η Ένωση έχει δύο επιλογές: είτε να μην αναλάβει δράση σε επίπεδο ΕΕ είτε να επιβάλει πλήρη περιορισμό πρόσβασης στην αγορά και ποινικές κυρώσεις. Αυτή η έλλειψη επιλογών σημαίνει ότι, προς το παρόν, η Ένωση δεν αναλαμβάνει δράση για ορισμένες επιβλαβείς ουσίες. Με το νέο σύστημα, η Ένωση θα είναι σε θέση να αντιμετωπίζει περισσότερες περιπτώσεις με αναλογικότερο τρόπο, προσαρμόζοντας την αντίδρασή της στους ενδεχόμενους κινδύνους και λαμβάνοντας υπόψη τις νόμιμες εμπορικές και βιομηχανικές χρήσεις.
Οι προτάσεις της Επιτροπής πρέπει τώρα να εγκριθούν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και από τα κράτη μέλη στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για να γίνουν νόμος.


econews