H διατροφική αξία των χυμών

...από την Ανθή Αγγελοπούλου

Οι φυσικοί χυμοί φρούτων αποτελούν σημαντικό μέρος της καθημερινής μας διατροφής. Λόγω της ευχάριστης γεύσης τους αποτελούν τρόφιμα πολύ αποδεκτά από όλες τις

ηλικίες, ενώ ταυτόχρονα παρέχουν στον οργανισμό πολύτιμα θρεπτικά συστατικά - υδατάνθρακες, βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία – απαραίτητα για τη φυσιολογική ανάπτυξη και λειτουργία του.


Πόσο θρεπτικοί είναι οι χυμοί φρούτων;
Οι χυμοί φρούτων αποτελούν ιδιαίτερα θρεπτικά τρόφιμα, δεδομένης της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε μακροθρεπτικά και μικροθρεπτικά συστατικά.
Οι υδατάνθρακες, το βασικό θρεπτικό συστατικό των χυμών, αποτελούν το βασικό «καύσιμο» για τον οργανισμό.
Είναι η βασική πηγή άμεσα διαθέσιμης ενέργειας για τον οργανισμό, ενώ ταυτόχρονα αποτελούν τη μοναδικό θρεπτικό συστατικό που μπορεί να χρησιμοποιήσει ο εγκέφαλος.
Οι χυμοί, κυρίως των εσπεριδοειδών, αποτελούν εξαιρετικές πηγές βιταμίνης C. Συγκεκριμένα, ένα ποτήρι φυσικού χυμού πορτοκαλιού αρκεί για να καλυφθούν οι ανάγκες του οργανισμού σε βιταμίνη C.
Εκτός από τη βιταμίνη C, οι περισσότεροι χυμοί φρούτων αποτελούν σημαντική πηγή φυλλικού οξέος, και άλλων βιταμινών του συμπλέγματος Β (θειαμίνη, νιασίνη, ριβοφλαβίνη, βιοτίνη, Β6,και Β12) που συμβάλλουν στην ισορροπημένη ανάπτυξη και στη σωστή λειτουργία του οργανισμού.
Παράλληλα,  η σύγχρονη τεχνολογία τροφίμων έχει κάνει δυνατό τον  εμπλουτισμό των συσκευασμένων  χυμών με απαραίτητα στοιχεία για τον οργανισμό, που συμβάλλουν στην βελτίωση της διατροφικής κατάστασης και τη διασφάλιση της επαρκούς διατροφικής τους πρόσληψης.
Ο εμπλουτισμός αυτός δίνει την δυνατότητα  στον καταναλωτή να μπορεί να επιλέξει χυμούς εμπλουτισμένους με ασβέστιο, μέταλλο ουσιώδες για την καλή υγεία των οστών και την πρόληψη της οστεοπόρωσης, σε συνδυασμό με βιταμίνη D,  η οποία διευκολύνει την απορρόφησή του από τον οργανισμό, αλλά και από άλλες λιποδιαλυτές βιταμίνες, όπως η βιταμίνες Ε και Α, που προσφέρουν σημαντική προστασία στον οργανισμό.
Έτσι, με ένα ποτήρι χυμού μπορούμε να προσλάβουμε βιταμίνες και μέταλλα σε ποσότητες που υπό άλλες συνθήκες θα έπρεπε να καταναλώσουμε πολύ περισσότερα τρόφιμα, και πιθανώς με πολύ περισσότερες θερμίδες,  για να τις φτάσουμε.

Ποια είναι η κατάλληλη ώρα για να καταναλώνεται ένα ποτήρι χυμού φρούτων;
Ένα ποτήρι φυσικού χυμού φρούτων αποτελεί ιδανικό συστατικό του πρωινού. Ένα ποτήρι χυμού φρούτου προσφέρει στον οργανισμό την ενέργεια για να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις της ημέρας που ακολουθεί, ενώ ταυτόχρονα τον προμηθεύει με σημαντικό μέρος των βιταμινών που χρειάζεται καθημερινά.
Ένας χυμός πλούσιος σε βιταμίνη C, όπως ο χυμός πορτοκαλιού ή διάφορων εσπεριδοειδών, μπορεί να συμβάλλει στην καλύτερη απορρόφηση και αξιοποίηση του σιδήρου των τροφίμων που καταναλώνονται το πρωί (όπως για παράδειγμα των δημητριακών πρωινού), ενώ το φυλλικό οξύ και οι υπόλοιπες βιταμίνες του χυμού συμβάλλουν στην σωστή ανάπτυξη του οργανισμού λειτουργία του τόσο στα παιδιά όσο και στους ενήλικες.
Εκτός από το πρωινό, ο χυμός φρούτων αποτελεί μια πολύ καλή επιλογή για ενδιάμεσο γεύμα, ή σνακ. Είναι τρόφιμο εύκολα διαθέσιμο και πολύ πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά.   Οι υδατάνθρακες που περιέχει τονώνουν τον οργανισμό, δεδομένου ότι αποτελούν το κυριότερο «καύσιμο» για τον εγκέφαλο. Έτσι, ο χυμός φρούτου αποτελεί πολύ καλή επιλογή για παιδιά και ενήλικες με έντονη σωματική δραστηριότητα. Οι υδατάνθρακες που περιέχει τονώνουν τον οργανισμό αναπληρώνοντας τα αποθέματα του οργανισμού που χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της άσκησης, ενώ ταυτόχρονα προσφέρει μια σημαντική πηγή υγρών και ηλεκτρολυτών, σημαντικών για τη σωστή ενυδάτωση των αθλούμενων, ειδικά δε στις πιο ζεστές ημέρες του χρόνου.
Οι χυμοί φρούτων τέλος, αποτελούν ένα πολύ καλό τρόπο να συνηθίσει το παιδί τη γεύση του φρούτου. Σύμφωνα με πλήθος μελετών, μεγάλο ποσοστό των παιδιών δεν καταναλώνουν επαρκείς ποσότητες φρούτων και λαχανικών. Συγκεκριμένα, μελέτες στην Μεγάλη Βρετανία δείχνουν ότι η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών στην παιδική ηλικία ανέρχεται στις 2,5 μερίδες ημερησίως1, δηλαδή στο ήμισυ των διεθνών συστάσεων,  οι οποίες προτείνουν την πρόσληψη 5 μερίδων φρούτων και λαχανικών ημερησίως για την επίτευξη ενός καλού επιπέδου υγείας.

Συμβάλλει η κατανάλωση χυμών στην παχυσαρκία των παιδιών;
Τα τελευταία χρόνια τα ποσοστά των παχύσαρκων παιδιών και εφήβων φαίνεται να αυξάνονται δραματικά σε παγκόσμιο επίπεδο.
Πολλές μελέτες έχουν προσπαθήσει να αποδώσουν το φαινόμενο αυτό σε συγκεκριμένες διατροφικές συνήθειες ή τον καθιστικό τρόπο ζωής.
Πρέπει να τονιστεί ότι όπως έχουν δείξει και έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί σε παγκόσμιο επίπεδο, έχει αποδειχθεί ότι η παχυσαρκία είναι ένα πολύπλοκο και πολυπαραγοντικό πρόβλημα.
Σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της παχυσαρκίας παίζει η ισορροπημένη διατροφή σε συνδυασμό με τη σωματική δραστηριότητα. Έτσι, η υιοθέτηση διατροφικών συνηθειών που θα χαρακτηρίζονται από το μέτρο και την ποικιλία, σε συνδυασμό με την αποφυγή της καθιστικής ζωής από την παιδική κιόλας ηλικία ίσως αποτελεί έναν τρόπο πρόληψης του προβλήματος.
Στη σύγχρονη βιβλιογραφία πολλές φορές έχει επιχειρηθεί η ταυτοποίηση συγκεκριμένων διατροφικών συνηθειών που συνδέονται με την εμφάνιση της παχυσαρκίας και του υπέρβαρου στα παιδιά.
Παλιότερες μελέτες είχαν συνδέσει την κατανάλωση χυμών φρούτων με την αύξηση του σωματικού βάρους. Σε αντιδιαστολή όμως με αυτές τις μελέτες, νεότερα επιστημονικά συμπεράσματα επισημαίνουν ότι η κατανάλωση χυμών φρούτων δεν επιβαρύνει το σωματικό βάρος, ούτε την ανάπτυξη (μειωμένο ύψος) των παιδιών.
Σύμφωνα με μια μελέτη σε 1345 παιδιά προσχολικής ηλικίας (2-5ετών) χαμηλών κοινωνικών στρωμάτων από τις ΗΠΑ, η οποία δημοσιεύτηκε στο  Journal of American Dietetic Association (επίσημη επιστημονική έκδοση του Αμερικάνικου Διαιτολογικού Συλλόγου) διαπιστώθηκε ότι η κατανάλωση 100%φυσικών χυμών φρούτων, γάλακτος, φρουτοποτών (μη 100% φυσικοί χυμοί και νέκταρ), αναψυκτικών με ζάχαρη και χωρίς ζάχαρη  δεν φαίνεται να σχετίζεται με την αύξηση του σωματικού βάρους, την αύξηση του δείκτη μάζας σώματος (ένας τρόπος εκτίμησης της ύπαρξης υπέρβαρου και παχυσαρκίας) σε παιδιά αυτής της ηλικίας.2
Συγκεκριμένα αναλύθηκε η κατανάλωση φυσικών χυμών φρούτων, γάλακτος, χυμών με ζάχαρη και αναψυκτικών με ζάχαρη ή light. Η κατανάλωση που εμφάνιζαν τα παιδιά αυτής της ηλικιακής ομάδας φαίνονται στο σχήμα που ακολουθεί.
Η κατανάλωση φυσικών χυμών και γάλακτος ήταν αυξημένη στα παιδιά αυτής της ηλικίας (μέση κατανάλωση 1 ½ ποτήρι χυμός/ ημέρα και 3 ποτήρια γάλα / ημέρα) ενώ αντίστοιχα μειωμένη ήταν η κατανάλωση άλλων ποτών και αναψυκτικών.
Σύμφωνα με την ανάλυση που πραγματοποιήθηκε η κατανάλωση των ποτών και αναψυκτικών που μελετήθηκαν συσχετίζεται με την συνολική πρόσληψη ενέργειας των παιδιών σε θερμίδες αλλά δεν φαίνεται να υπάρχει συσχέτιση μεταξύ της αύξησης του σωματικού βάρους, της ύπαρξης παχυσαρκίας ή υπέρβαρου και της κατανάλωσης όλων των ποτών και αναψυκτικών που μελετήθηκαν.
Σε μια ακόμη πολύ πρόσφατη μελέτη δημοσιευμένη στο περιοδικό Pediatrics το 2006,4 οι ερευνητές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η κατανάλωση 100% φυσικού χυμού από τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, αν κει συνεισφέρει στην συνολική ημερήσια θερμιδική πρόσληψη, δεν συνδέεται με την αύξηση του σωματικού βάρους τους ή του Δείκτη μάζας σώματός τους.
Τα αποτελέσματα αυτά είναι σε συμφωνία με τα αποτελέσματα της προαναφερθείσας μελέτης από τον Newby και τους συνεργάτες. Δύο επίσης, αντίστοιχα αποτελέσματα έχουν προκύψει και από άλλες μελέτες από τους Skinner4,5 και τους συνεργάτες του, καθώς και από τον Alexy 6 και της επιστημονική του ομάδα. Πρέπει επίσης να τονιστεί ότι τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης μελέτης προέρχονται από μεγάλο δείγμα του αμερικανικού πληθυσμού, αντιπροσωπευτικό για μεγάλο εύρος παιδιών διαφορετικής κοινωνικοοικονομικής κατάστασης.
Έχοντας αυτό ως δεδομένο γίνεται αντιληπτό ότι τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης μελέτης μπορούν να γενικευθούν πιο εύκολα.
Πρέπει να τονίσουμε σε αυτό το σημείο ότι ίσως είναι παρακινδυνευμένο να ενοχοποιούμε μια μόνο ομάδα τροφίμων για την παιδική παχυσαρκία.
Πρέπει καλύτερα να στοχεύουμε στην υιοθέτηση μιας ισορροπημένης διατροφής από τα παιδιά που θα χαρακτηρίζεται από ποικιλία, περιλαμβάνοντας τρόφιμα από όλες τις ομάδες τροφίμων, αλλά και μέτρο, το οποίο είναι βασικό για την συνετή απόλαυση όλων των γευστικών πειρασμών, χωρίς την αρνητική επίπτωση στο σωματικό βάρος.
Και βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε το ρόλο της σωματικής δραστηριότητας στην επίτευξη ενός φυσιολογικού βάρους τόσο στα παιδιά όσο και στους ενήλικες.


 fe-mail.gr