Το κάπνισμα ανεξέλεγκτο στην Ελλάδα, δημοφιλές στα χαμηλά εισοδήματα

Το κάπνισμα θεωρείται πλέον παγκόσμια επιδημία και είναι μία από τις μεγαλύτερες απειλές για τη δημόσια υγεία, που έχει ποτέ αντιμετωπίσει ο κόσμος. Είναι γνωστό, ότι περισσότερες από 4000 χημικές ουσίες υπάρχουν στον καπνό του τσιγάρου. Από αυτές, τουλάχιστον 250 είναι γνωστό ότι
είναι επιβλαβείς και πάνω από 50 είναι γνωστά καρκινογόνα. Η χρήση του καπνού είναι η πιο αποτρέψιμη αιτία θανάτου σε παγκόσμιο επίπεδο, αν και σήμερα είναι υπεύθυνη για τον θάνατο ενός στους δέκα ενήλικες σε όλο τον κόσμο.
Τα παραπάνω επισημαίνονται με αφορμή την 31η Μαΐου, Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος, σε ανακοίνωση του Τμήματος Πρόληψης και Προαγωγής Υγείας της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος έχει ως σύνθημα: “Ας μετατρέψουμε κάθε ημέρα σε Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος”.
Το κάπνισμα αποτελεί σήμερα την πρώτη αιτία νοσηρότητας παγκοσμίως. Σχετίζεται, άμεσα ή έμμεσα, με μια σειρά από παθολογικές καταστάσεις, όπως ο καρκίνος στον πνεύμονα και σε άλλα όργανα, τα καρδιακά νοσήματα, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, η περιφερική αγγειακή νόσος, η εγκεφαλική αγγειακή νόσος και συμμετέχει στο 63% των θανάτων παγκόσμια που οφείλονται σε μη μεταδοτικά νοσήματα.
Επιπλέον σχετίζεται με τον αιφνίδιο θάνατο στα βρέφη και με το χαμηλό βάρος γέννησης σε νεογνά των οποίων η μητέρα εκτίθεται στο κάπνισμα. Οι χρήστες του καπνού, παρ’ όλο που γνωρίζουν τους κινδύνους και πολλοί από αυτούς θέλουν να διακόψουν τη χρήση του, δεν τα καταφέρνουν. Η εξάρτηση είναι ισχυρή και απαιτείται ειδική βοήθεια (ιατρεία διακοπής καπνίσματος).
* Το κάπνισμα σκοτώνει πάνω από τους μισούς χρήστες τσιγάρου.
* Είναι υπεύθυνο για τον θάνατο περίπου 6 εκατομμυρίων ανθρώπων τον χρόνο, από τους οποίους πάνω από τα 5 εκατομμύρια θάνατοι οφείλονται στην άμεση χρήση του και περίπου 600.000 θάνατοι αφορούν μη καπνιστές, θύματα του παθητικού καπνίσματος.
* Δεν υπάρχει ασφαλές επίπεδο έκθεσης στο παθητικό κάπνισμα.
* Σχεδόν το ήμισυ των παιδιών αναπνέουν τακτικά αέρα μολυσμένο με καπνό τσιγάρου στους δημόσιους χώρους. Πάνω από το 40% των παιδιών έχουν τουλάχιστον έναν γονέα καπνιστή.
* Σε κάποιες χώρες, ο καπνός αποτελεί παραγωγικό προϊόν για οικογένειες που ασχολούνται με την καλλιέργεια και τη συγκομιδή. Οι άνθρωποι αυτοί -και κυρίως τα παιδιά- είναι εξαιρετικά ευάλωτοι στην “ασθένεια του πράσινου καπνού“, που οφείλεται στην απορρόφηση της νικοτίνης από το δέρμα κατά τον χειρισμό των φύλλων του φυτού. Εάν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα, ο ετήσιος αριθμός θανάτων θα αυξηθεί σε πάνω από 8 εκατομμύρια έως το 2030.
* Περίπου το 80% των χρηστών ζουν σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Ενώ η χρήση του μειώνεται σταδιακά στις χώρες υψηλού εισοδήματος, στις χώρες με χαμηλό εισόδημα παρουσιάζει σημαντική αύξηση.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και οι φορείς που συνεργάζονται μαζί του, για τη φετινή επέτειο, προτείνουν την αύξηση του φόρου στον καπνό και τα προϊόντα του. Καλούνται δε, τα κράτη-μέλη να νομοθετήσουν για το μέτρο αυτό. Η επέτειος δίνει, επίσης, την ευκαιρία να τονιστούν για μία ακόμη φορά οι κίνδυνοι της υγείας που συνδέονται με τη χρήση καπνού και να υποστηριχθούν οι αποτελεσματικές πολιτικές για τη μείωση της κατανάλωσής του.
—Η εικόνα στην Ελλάδα
Ανεξέλεγκτη εμφανίζεται η κατάσταση στην Ελλάδα στον τομέα του αντικαπνιστικού αγώνα, παρά τα αδιάσειστα δεδομένα της επιστημονικής κοινότητας, σύμφωνα με τα οποία πάνω από 600.000 θάνατοι αφορούν μη καπνιστές, που εκτίθενται στο δευτερογενές (παθητικό) κάπνισμα.
Σύμφωνα με το τελευταίο Ευρωβαρόμετρο, η Ελλάδα έχει το υψηλότερο ποσοστό έκθεσης στο παθητικό κάπνισμα σε χώρους εστίασης και διασκέδασης, με το 71% να δηλώνει ότι επισκέφθηκε μπαρ και χώρους εστίασης τους τελευταίους έξι μήνες, όπου κάπνιζαν.
Το 40% των καπνιστών υποστηρίζουν πως η εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου θα τους βοηθήσει να μειώσουν την ποσότητα των τσιγάρων που καταναλώνουν, ενώ το 10%αυτών υποστηρίζουν πως θα τους βοηθήσει να διακόψουν το κάπνισμα.
Τα παραπάνω ανέφερε σε συνέντευξη Τύπου ο πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρίας (ΕΠΕ) καθηγητής Κωνσταντίνος Γουργουλιάνος, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος, η οποία γιορτάζεται στις 31 Μαΐου, υπογραμμίζοντας την ανάγκη διαμόρφωσης και εφαρμογής ενός ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης κατά του καπνίσματος, για την προστασία της υγείας και την υποστήριξη των καπνιστών.
«Οι νόμοι υπήρχαν και, παρά τις πολλές απόπειρες εφαρμογής τους, έμειναν ανενεργοί» ανέφερε η υφυπουργός Υγείας Ζέττα Μακρή, σημειώνοντας ότι «το περίφημο «πολιτικό κόστος κράτησε τα βήματά μας στο “σημειωτόν”».
Η κ. Μακρή σημείωσε ότι οι προσπάθειες κατά του καπνίσματος πρέπει να εστιάσουν στο σχολείο, επισημαίνοντας: «Ο μεγαλύτερός μας εχθρός είναι ο εθισμός των νέων ανθρώπων στο κάπνισμα».
Τη διαμόρφωση ενός σχεδίου δράσης κατά του καπνίσματος, προτείνει η ΕΠΕ, με βασικούς άξονες την λειτουργία ιατρείων Διακοπής Καπνίσματος, στο πλαίσιο του Πρωτοβάθμιου Εθνικού Δικτύου Υγείας (ΠΕΔΥ), εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας, καθώς, σύμφωνα με τους ειδικούς, έχει αποδειχθεί ότι μόνο μια τρίλεπτη ιατρική παρέμβαση είναι αρκετή να κινητοποιήσει τον καπνιστή, ώστε να αυξήσει την απόφασή του να διακόψει, κατά 10%.
Σύμφωνα με τη Συντονίστρια Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρίας Παρασκευή Κατσαούνου, έως σήμερα οι υπηρεσίες διακοπής καπνίσματος προσφέρονταν στα εξωτερικά ιατρεία οργανωμένων Πνευμονολογικών Κλινικών, που λειτουργούν πάνω από 12 χρόνια σε δημόσια και πανεπιστημιακά νοσοκομεία σε όλη τη χώρα, με θετικά αποτελέσματα, καθώς τα ποσοστά διακοπής του καπνίσματος ξεπερνούν το 50%- 60%, ενώ οι υποτροπές των καπνιστών είναι λίγες.
Κομβικό σημείο, σύμφωνα με τους επιστήμονες, είναι και η υιοθέτηση από τους επαγγελματίες υγείας νοοτροπίας κατά του καπνίσματος, ώστε να λειτουργούν ως πρότυπο για τους ασθενείς.


econews