Α.Αλαμάνου: Το θέμα δεν είναι να δίνουμε στους άστεγους μια κουβέρτα ή ένα πιάτο φαΐ, αλλά να μπορέσουμε να τους εντάξουμε ξανά στην κοινωνία!

Συνέντευξη στη Στέλλα Μεϊμάρη
H Κλίμακα είναι ένας κοινωνικός μη κερδοσκοπικός φορέας που ανάμεσα στο πλαίσιο των δράσεων της ασχολείται και με το τεράστιο, ιδίως τα τελευταία χρόνια λόγω της οικονομικής κρίσης,
πρόβλημα των αστέγων. Η Συντονίστρια του Προγράμματος Στήριξης Αστέγων, Αλαμάνου Άντα, μιλάει αποκλειστικά στο «pentapostagma.gr” για τις πολύπλευρες δράσεις της Κλίμακας και τις υπάρχουσες σήμερα τρεις μεγάλες κατηγορίες αστέγων, διευκρινίζοντας ότι δεν τoυς αφορά η στείρα φιλανθρωπία που περιορίζεται στην παροχή μιας κουβέρτας ή ενός πιάτου φαγητού, αλλά η πλήρης υποστήριξη αυτών των ανθρώπων σε καθημερινή βάση και η σταδιακή επανένταξη τους στην κοινωνία μας.

- κ. Αλαμάνου, ποιοι ακριβώς είναι οι τομείς δράσεις της Κλίμακας;
H Κλίμακα είναι ένας κοινωνικός μη κερδοσκοπικός φορέας. Δημιουργήθηκε ως οργανισμός το 2000, αλλά προϋπήρχε με τη μορφή ενός κοινωνικού συνεταιρισμού με τους ίδιους στόχους. Το μεγαλύτερο μέρος των δράσεων της αφορά την παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας στον ευρύτερο πληθυσμό, ενώ παράλληλα ασχολείται με τον κοινωνικό αποκλεισμό, με τα άτομα που βιώνουν το περιθώριο για οποιοδήποτε λόγο, είτε έχουν κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας, είτε κάποια αναπηρία, είτε κάποια διαφοροποίηση πολιτισμική, όπως ρομά, τσιγγάνοι, άστεγοι, μετανάστες, πρόσφυγες.
Στόχος μας είναι να αντιμετωπίσουμε όλους τους λόγους που οδηγούν στο κοινωνικό περιθώριο, είτε αυτοί είναι λόγοι υγείας, είτε εργασίας, είτε εκπαίδευσης, είτε έλλειψης στέγης. Δεν είναι στόχος μας να λειτουργήσουμε ως ένας φιλανθρωπικός φορέας, αλλά να βοηθήσουμε αυτούς τους ανθρώπους να σταθούν στα πόδια τους και να μπορούν να υπάρχουν αυτόνομα σε μια κοινότητα, με μια αξιοπρεπή διαβίωση, ως ισότιμα μέλη της κοινωνίας.
– Για τους άστεγους ειδικότερα;
Στο πλαίσιο των δράσεων του κοινωνικού αποκλεισμού, η Κλίμακα έχει σχεδιάσει και υλοποιεί ένα πρόγραμμα αστέγων. Ο στόχος αυτού του προγράμματος είναι να αντιμετωπίσουμε το σύνολο των αναγκών που τους έχουν φέρει σε αυτή την κατάσταση. Δεν είναι ότι απλά αυτοί οι άνθρωποι έχουν χάσει το σπίτι ή τη δουλειά τους, συνήθως συνυπάρχει και κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας ή εξάρτησης. Επίσης, λείπει κάποιο υποστηρικτικό πλαίσιο, οικογένεια, φίλοι. Πρόκειται, επομένως, για μια πολύπλευρη υποστήριξη που χρειάζεται.
Εμείς προσπαθούμε να τους βοηθήσουμε από την πρόληψη μέχρι την αποκατάσταση. Τους βοηθάμε, βέβαια, και στην καθημερινή διαβίωση σε ό,τι πρόβλημα αντιμετωπίζουν. Αλλά, δεν πιστεύουμε στη στείρα φιλανθρωπία, δεν θέλουμε να τους δώσουμε απλά ένα συσσίτιο ή μια κουβέρτα, στόχος μας είναι να καταφέρουμε να τους εντάξουμε ξανά κανονικά στην κοινωνία.
– Γνωρίζουμε πόσοι είναι οι άστεγοι που υπάρχουν σήμερα στη χώρα μας;
Δεν έχει γίνει ποτέ καταμέτρηση των αστέγων στην Ελλάδα. Το 2012 το ελληνικό κράτος αναγνώρισε τους αστέγους ως μια ξεχωριστή ευάλωτη κοινωνική ομάδα που χρήζει ειδικών μέτρων προστασίας. Το δικαίωμα στη στέγαση είναι ένα συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα, όμως μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει πρακτική εφαρμογή του. Οι υπηρεσίες που υπάρχουν είναι περισσότερο ανακουφιστικού τύπου, όπως ξενώνες, συσσίτια, κτλ. Όμως, π.χ. ένας άστεγος με διαγνωσμένο ψυχολογικό πρόβλημα δεν μπορεί να φιλοξενηθεί σε κανένα ξενώνα, άρα αυτοί οι άνθρωποι βιώνουν τον κοινωνικό αποκλεισμό στο πολλαπλάσιο. Δεν υπάρχουν υπηρεσίες για αποκατάσταση αυτών των ανθρώπων και κυρίως δεν υπάρχουν δράσεις πρόληψης.
Πάντως, έχει αναγνωριστεί παγκοσμίως η έλλειψη στέγης ως η πιο ακραία μορφή φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού, γεγονός που σημαίνει ότι δεν υπάρχει παρακάτω. Εμείς αυτό που επιδιώκουμε είναι μια ολοκληρωμένη παρέμβαση με βιώσιμα αποτελέσματα, όχι απλά δηλαδή να τους βοηθάμε να επιβιώσουν, αλλά να αποκτήσουν μια φυσιολογική ζωή.
– Ποιοι είναι τελικά αυτοί οι άστεγοι;
Οι έρευνες της Κλίμακας, στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, αναφορικά με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των αστέγων, τους διακρίνουν σε 3 μεγάλες κατηγορίες:
Πρώτον, οι παραδοσιακοί, που είναι και ο πιο σκληρός πυρήνας των αστέγων και ο πιο εξαθλιωμένος. Πρόκειται για ανθρώπους που έχουν πολλά προβλήματα ψυχικής υγείας, εξαρτήσεων κτλ και ζουν πολλά χρόνια στο δρόμο.
Δεύτερη κατηγορία είναι οι νεοάστεγοι, οι οποίοι βρέθηκαν στο δρόμο για οικονομικούς λόγους, παρότι πριν είχαν ένα επαρκές βιοτικό επίπεδο. Ξαφνικά, όμως, ίσως έχασαν τη δουλειά τους, το σπίτι τους ή δεν μπορούν πλέον να πληρώσουν το νοίκι. Είναι πιο μορφωμένοι και πιο συγκροτημένοι από τους υπόλοιπους και εν δυνάμει έχουν τη μεγαλύτερη δυνατότητα για επανένταξη.
Και τέλος, οι πρόσφυγες που μένουν, μόλις έρθουν στη χώρα μας, για ένα πολύ μικρό μεταβατικό στάδιο στο δρόμο και αργότερα μετακομίζουν σε σπίτια που υπάρχει συνωστισμός, δηλαδή πολλά άτομα μαζί.
– Η Κλίμακα επιχορηγείται από το κράτος;
Όχι, δεν υπάρχει καμία κρατική επιχορήγηση. Το πρόγραμμα είναι κυρίως σε εθελοντική βάση, ευαισθητοποιημένων ανθρώπων και εταιρειών, που βοηθάνε, είτε με τη δουλειά τους, οποιασδήποτε ειδικότητας και αν είναι αυτή, είτε με κάποια μορφή οικονομικής στήριξης.
Όποιος θέλει να μάθει περισσότερα ή να στηρίξει το έργο της Κλίμακας: http://www.astegoi-klimaka.blogspot.gr