Τι σχέση έχει το φυσικό αέριο με τα ανθρώπινα δικαιώματα;

Οι σχέσεις μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν διέρχονται την καλύτερη φάση τους.

Ως εκ τούτου το Μπακού ενδέχεται να αποσύρει το ενδιαφέρον του από σημαντικά ενεργειακά έργα άμεσου ελληνικού ενδιαφέροντος όπως ο αγωγός φυσικού αερίου TAP και η ιδιωτικοποίηση του διαχειριστή του ελληνικού δικτύου φυσικού αερίου, του ΔΕΣΦΑ.

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές που επικαλείται το EurActiv, ένα πρόσφατο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κάλεσε για «πάγωμα» των διαπραγματεύσεων που θα οδηγούσαν στην υπογραφή Συμφώνου Στρατηγικής Συνεργασίας με το Αζερμπαϊτζάν έως ότου το Μπακού λάβει συγκεκριμένα μέτρα προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Οι ευρωβουλευτές, με ψήφους 365 υπέρ, 202 κατά και 72 «απών» απηύθυναν έκκληση στην ΕΕ να διερευνήσει εις βάθος τις καταγγελίες περί διαφθοράς του Αζέρου προέδρου Ιλχάμ Αλίγιεφ και μελών της οικογένειάς του, μια υπόθεση που ήρθε στο φως από τη δημοσιογράφο Χαντίγια Ισμαΐλοβα.
«Ναι» ψήφισαν Σοσιαλιστές και Δημοκράτες, η Ευρωομάδα της Αριστεράς, η Συμμαχία Φιλελευθέρων-Δημοκρατών και οι Πράσινοι. «Κατά» ψήφισε το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα.
Το Αζερικό Κοινοβούλιο πραγματοποίησε έκτακτη συνεδρίαση για να απαντήσει στο ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου. Οι Αζέροι κατηγορούν την ΕΕ για οργανωμένο πολιτικό παιχνίδι που στόχο έχει να υπονομεύσει και να αποσταθεροποιήσει την κυβέρνηση και να αποδυναμώσει τη θέση της στην «παγωμένη διαμάχη» με το Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Το πρόβλημα είναι ότι το Αζερμπαϊτζάν κατέχει κομβική θέση στην προσπάθεια της Ευρώπης να διαφοροποιήσει τις πηγές φυσικού αερίου και να απεξαρτηθεί από τη Ρωσία.
Οι Βρυξέλλες θέλουν να φέρουν αζέρικο αέριο στην Ευρώπη το 2019-2020 μέσω του Νότιου Διαδρόμου, μέρος του οποίου αποτελεί ο μήκους 870 χιλιομέτρων αγωγός Trans Adriatic Pipeline (TAP) που θα διασχίζει τη βόρεια Ελλάδα από τους Κήπους του Έβρου μέχρι την Αδριατική για να φτάσει στην Ιταλία.
Το Αζερμπαϊτζάν κατέχει ακόμα τα δύο τρίτα του μετοχικού κεφαλαίου του ΔΕΣΦΑ από το 2013 μέσω της κρατικής εταιρείας SOCAR.
Ωστόσο, το Νοέμβριο του 2014, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε μιας εις βάθος έρευνα της εξαγοράς του ΔΕΣΦΑ για να αποκαλύψει εάν αυτή ολοκληρώθηκε σε συμφωνία με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς.
Σε αυτό το κλίμα το Μπακού απειλεί να πουλήσει το σύνολο του φυσικού αερίου του στην Τουρκία, αλλά δεν μπορεί να πάρει πίσω τα λεφτά που έχει διαθέσει για το 66% του ΔΕΣΦΑ.
«Ποιος θα αγοράσει το δίκτυο αερίου μιας τελείως απρόβλεπτης χώρας, όπου κανείς δεν ξέρει εάν οι καταναλωτές πληρώνουν τους λογαριασμούς τους» σχολίασε ανώνυμος διπλωμάτης στο EurActiv.
—Επαφές στην Ελλάδα
Η αποκρατικοποίηση του ΔΕΣΦΑ και η προώθηση του αγωγού φυσικού αερίου ΤΑΡ συζητήθηκαν στη συνάντηση που πραγματοποίησε στις 30 Σεπτεμβρίου ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Πάνος Σκουρλέτης με τον πρεσβευτή του Αζερμπαϊτζάν στην Ελλάδα, Ραχμάν Μουσταφάγεφ, ο οποίος συνοδευόταν από τον σύμβουλο του προέδρου της κρατικής ενεργειακής εταιρείας του Αζερμπαϊτζάν SOCAR, Μουράτ Χεϊντάφοφ, και τον διευθύνοντα σύμβουλο της SOCAR Energy Greece S.A., Ανάρ Μαμάντοφ.
Σύμφωνα με το υπουργείο, τους επόμενους μήνες θα υπάρξουν απτά αποτελέσματα στο ζήτημα του ΔΕΣΦΑ καθώς η υπόθεση «φαίνεται να εξελίσσεται ομαλά και με τρόπο που να ικανοποιείται η αρμόδια Διεύθυνση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η οποία είχε εγείρει ζητήματα ανταγωνισμού».
Πλειοδότης στο πλαίσιο του σχετικού διαγωνισμού είχε αναδειχθεί η SOCAR, η μεταβίβαση ωστόσο «κόλλησε» σε ενστάσεις της ΕΕ. Μία από τις εναλλακτικές που εξετάζονται είναι η μεταβίβαση ενός τμήματος των μετοχών του ΔΕΣΦΑ σε ευρωπαϊκή εταιρεία.
Για τον αγωγό ΤΑΡ θα πραγματοποιηθεί νέα συνάντηση με τη διοίκηση της Κοινοπραξίας, με αντικείμενο τη διευθέτηση ζητημάτων που έχουν να κάνουν με την όδευση του αγωγού επί του ελληνικού εδάφους και τα αντισταθμιστικά οφέλη από τη λειτουργία του.
—Τα κοιτάσματα της Μεσογείου
Αυτή τη στιγμή η Ευρώπη βασίζει την ενεργειακή της ασφάλεια στον αγωγό Nord Stream που θα φέρνει ρώσικο αέριο και για αυτό το λόγο εργάζεται για την αποκατάσταση των σχέσεών της με τη Gazprom.
Όσο για τον TAP, όπως προέκυψε από το συνέδριο annual Global Oil&Gas Black Sea and Mediterranean Conference που έλαβε χώρα στις 22 και 23 Σεπτεμβρίου στην Αθήνα, ο TAP δεν θεωρείται απίθανο να μεταφέρει περιορισμένες ποσότητες ρώσικου αερίου.
Από την άλλη πλευρά, ανοίγουν τα θαλάσσια κοιτάσματα φυσικού αερίου στη νοτιοανατολική Μεσόγειο. Ο πρώην υπουργός Ενέργειας της Κύπρου, Σόλων Κασίνης υπογράμμισε την πρόσφατη ανακάλυψη κοιτάσματος στο θαλάσσιο οικόπεδο «Ζορ» της Αιγύπτου, το οποίο θα μπορούσε να κρύβει περισσότερα από ένα τρισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου.
Ο κύπριος ειδικός σε θέματα Ενέργειας υποστήριξε ότι θα πρέπει να βγουν από τα συρτάρια τα σχέδια κατασκευής ενός αγωγού που θα μεταφέρει το φυσικό αέριο από τα κοιτάσματα της νοτιοανατολικής Μεσογείου στην ηπειρωτική Ευρώπη μέσω Ελλάδας.
Ήδη το ισραηλινό κοίτασμα Ταμάρ είναι ενεργό, ενώ σύντομα θα ξεκινήσουν οι γεωτρήσεις και το κοίτασμα Λεβιάθαν.
econews