Έχουμε πολλές ενστάσεις για τον φετινό Χρυσό Φοίνικα

Μπορεί να μην έχουμε δει το «I, Daniel Blake» του Κεν Λόουτς, αλλά αυτό δε μας εμποδίζει να διαφωνήσουμε με τη βράβευσή του στις φετινές Κάννες.

Το φετινό Φεστιβάλ των Καννών ήταν ένα από τα πιο ενδιαφέροντα των τελευταίων ετών, τουλάχιστον στο επίπεδο των ταινιών που δίχασαν ή απλά συζητήθηκαν πολύ και θα θέλαμε να βρούμε κάποιον τρόπο να τις δούμε τώρα.
Ο Πέδρο Αλμοδόβαρ κατά τα λεγόμενα δημιούργησε την καλύτερη ταινία του εδώ και χρόνια, ο Τζιμ Τζάρμους την πιο υπαρξιακή του και φερόταν ως ένα από τα φαβορί για τον Φοίνικα, ο Ασγκάρ Φαραντί δημιούργησε μια ακόμη σπουδή πάνω στις δυναμικές των ανθρώπινων σχέσεων στο σύγχρονο Ιράν και οι Κριστιάν Μουνγκίου και Κρίστι Πουίου απέδειξαν για μια ακόμη φορά πως το ρουμανικό σινεμά είναι ένας από τους πιο ενδιαφέροντες προορισμούς του ευρωπαϊκού σινεμά του 21ου αιώνα. Την ίδια ώρα, το «Personal Shopper» του Ολιβιέ Ασαγιάς με την Κρίστεν Στιούαρτ είχε από ακραίες αποδοκιμασίες μέχρι πεντάλεπτο standing ovation, το «Elle» του Πολ Βερχόφεν είναι η αποθέωση της φοβερής και τρομερής Ιζαμπέλ Ιπέρ και το «Toni Erdmann» της Μάρεν Άντε έδειχνε το ακλόνητο φαβορί του φεστιβάλ, με το διεισδυτικό μαύρο χιούμορ της Γερμανίδας να κερδίζει τους κριτικούς. Ο Ξαβιέ Ντολάν συνεχίζει να αποδεικνύει πως πρόκειται για το πιο ταλαντούχο enfant terrible του παγκόσμιου σινεμά, ο Νίκολς Βίντινγκ Ρεφν μάλλον ξαναβρίσκει το βηματισμό του μετά το «Only God forgives» και αυτές είναι μόνο 10 περιπτώσεις από τους 21 συμμετέχοντες στο φετινό διαγωνιστικό τμήμα (αν και εντάξει, δε συγκαταλέγουμε τον Σον Πεν μέσα σε αυτούς, με την ταινία του να έχει αποσπάσει τις χειρότερες κριτικές εδώ και πολύ καιρό). Παρόλα αυτά, ο Χρυσός Φοίνικας κατέληξε στον Κεν Λόουτς για την ταινία «I, Daniel Blake».

Ο Κεν Λόουτς πανηγυρίζει για την κατάκτηση του δεύτερου Χρυσού του Φοίνικα

Όταν ο Λόουτς είχε κερδίσει τον Χρυσό Φοίνικα ακριβώς πριν 10 χρόνια για το «Ο άνεμος χορεύει το κριθάρι» δεν υπήρξαν μεγάλες αντιδράσεις. Πρόκειται ίσως για την καλύτερη ταινία του Βρετανού με μια συγκινητική ερμηνεία από τον Κίλιαν Μέρφι και άξιζε αυτό το βραβείο. Από τότε έχουν περάσει όμως δέκα χρόνια και ο Λόουτς έχει επικεντρωθεί σε ένα συγκεκριμένο είδος πολιτικού σινεμά, το οποίο έχει ως στόχο να αναδείξει τα προβλήματα της εργατικής τάξης και την αξιοπρέπεια με την οποία αντιμετωπίζει την κρατική αναλγησία. Στο ίδιο μοτίβο συνεχίζει και η νέα του ταινία, με τον Ντάνιελ Μπλέικ να είναι ένας 59χρονος ξυλουργός στη βορειανατολική Αγγλία, ο οποίος αρρωσταίνει και ζητά επίδομα αναπηρίας. Σε αυτή του την προσπάθεια θα συναντήσει μια ανύπαντρη μητέρα που προσπαθεί να ξεφύγει από έναν ξενώνα για άστεγους και τέλος πάντων αν διαβάζαμε την υπόθεση χωρίς να ξέραμε περί τινος πρόκειται, το πιθανότερο είναι να καταλήγαμε στον Λόουτς. Δεν αμφιβάλλουμε ότι το «I, Daniel Blake» μπορεί να είναι μια συγκινητική ιστορία που θα μας αγγίξει και θα μας κάνει να σταθούμε δίπλα της αντί απέναντί της. Αυτό δε σημαίνει όμως ότι θα υποστηρίξουμε τη βράβευσή της με Χρυσό Φοίνικα. Μπορεί να φαίνεται παράδοξο να παθιαζόμαστε με ταινίες που δεν έχουμε δει καν, όμως ένας από τους λόγους που το Φεστιβάλ των Καννών θεωρείται το κορυφαίο στην Ευρώπη είναι ότι αναδεικνύει νέους δημιουργούς και προβάλλει φρέσκες κινηματογραφικές ιδέες, οι οποίες θα μνημονεύονται τα χρόνια που θα ακολουθήσουν. Και με όλο το σεβασμό που τρέφουμε προς το πρόσωπο του Κεν Λόουτς, δε νομίζουμε πως το «I, Daniel Blake» θα το θυμόμαστε μετά από δέκα χρόνια όπως σήμερα το «Ο άνεμος χορεύει το κριθάρι». Και έτσι δεν υπάρχει ούτε η δικαιολογία να δοθεί ο Φοίνικας στον Λόουτς αναδρομικά στα 79 του έτη επειδή δεν τον είχε πάρει ξανά, όπως έχει συμβεί κάποιες φορές στο παρελθόν.

Άραγε θα θυμόμαστε αυτή τη στιγμή δέκα χρόνια αργότερα;

Πρόεδρος της κριτικής επιτροπής φέτος ήταν ο Τζορτζ Μίλερ, σκηνοθέτης που τάραξε πέρυσι τα λιμνάζοντα ύδατα του mainstream σινεμά με το «Mad Max: Ο δρόμος της οργής», οπότε περιμέναμε μια επιλογή εξίσου ρηξικέλευθη με την πορεία του. Και μιας και ο Λόουτς δε συγκαταλεγόταν μέσα στα πολύ μεγάλα φαβορί, ήταν μια κάποια έκπληξη (και όχι τόσο ευχάριστη) να τον δούμε να κερδίζει φέτος τον δεύτερό του Φοίνικα. Σαν ο φετινός Φοίνικας να βγήκε μέσα από τη ναφθαλίνη, χωρίς να είναι καθόλου ηλικιακό το ζήτημα (άλλωστε ο Βερχόφεν που όπως φαίνεται γύρισε μια από τις καλύτερες ταινίες του φεστιβάλ είναι 77 ετών, Για να κλείσουμε και το φετινό κεφάλαιο των Καννών, δε σημαίνει πως δε θα δούμε το «I, Daniel Blake» όταν με το καλό έρθει στην Ελλάδα. Ο Κεν Λόουτς είναι ένας από τους δημιουργούς που ακολουθούμε και φαίνεται πως ειδικά αυτή τη χρονιά έχει ετοιμάσει μια καλή ταινία. Αν όμως θέλουμε να έχουμε το βλέμμα μας στραμμένο στο παρόν και το μέλλον του σινεμά και αναζητάμε κάτι αληθινά περιπετειώδες που θα μας εντυπωθεί μετά την προβολή με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους, τότε το ενδιαφέρον μας θα στραφεί σε άλλες ταινίες που διαγωνίστηκαν φέτος για τον Χρυσό Φοίνικα. Γιατί ωραία τα βραβεία, αλλά το σινεμά βρίσκει πάντα τρόπους να τα ακυρώνει και να προχωρά χωρίς αυτά.


ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΣΧΟΣ / ymoschos@clickatlife.gr