Ο ρόλος των τροφών στην υγεία πέρα από τις θερμίδες

Είναι γνωστό ότι οι πολλές θερμίδες, από οποιαδήποτε τροφή κι αν προέρχονται, έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν τον κίνδυνο παχυσαρκίας και άλλων καρδιομεταβολικών ασθενειών. Κι
αυτό διότι οι πολλές θερμίδες παχαίνουν. Σήμερα, το 69% των ενηλίκων των ΗΠΑ είναι υπέρβαροι και το 39,8% είναι παχύσαρκοι.
Ωστόσο πέρα από τις θερμίδες έχουν σημασία και άλλα πράγματα σε μια τροφή. Ορισμένες τροφές μπορεί να τροφοδοτούν την παχυσαρκία και τις καρδιομεταβολικές νόσους με μηχανισμούς που δεν αφορούν τις θερμίδες.
Τώρα, μια μελέτη που υπογράφουν 22 ερευνητές έκανε μια ανασκόπηση της βιβλιογραφίας και κατέληξε σε ορισμένα πράγματα για τις τροφές ανεξάρτητα από το ρόλο των θερμίδων.
Βρήκε, για παράδειγμα, ότι τα αναψυκτικά με πρόσθετα σάκχαρα παίζουν ένα μοναδικό ρόλο στα χρόνια προβλήματα υγείας. Ο κίνδυνος για κάποια ασθένεια αυξάνεται ακόμη και όταν τα ζαχαρούχα αναψυκτικά καταναλώνονται σε δίαιτες που δεν έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση του βάρους.
Το συμπέρασμα αυτό δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Obesity Reviews. Η μελέτη ήταν μια εκτεταμένη  ανασκόπηση της βιβλιογραφίας σχετικά με τις δίαιτες που μπορεί να οδηγήσουν σε παχυσαρκία, καρδιαγγειακές παθήσεις και διαβήτη τύπου 2, ανεξάρτητα από τις θερμίδες.
Οι ερευνητές επικεντρώθηκαν στο ερώτημα: Είναι όλες οι θερμίδες ίδιες σε σχέση με τις επιδράσεις στην καρδιομεταβολική νόσο και την παχυσαρκία;
“Πρόκειται για μια εντυπωσιακή ομάδα επιστημόνων με τεράστια εμπειρία στη διατροφή και το μεταβολισμό συμφωνώντας με το συμπέρασμα ότι τα ζαχαρούχα αναψυκτικά αυξάνουν τους καρδιομεταβολικούς παράγοντες κινδύνου σε σύγκριση με τις ίδιες θερμίδες που προέρχονται από τα άμυλα”, είπε ο Kimber Stanhope, ένας από τους  συγγραφείς της μελέτης, από την Σχολή Κτηνιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας Ντέιβις.
Ένα ερώτημα είναι αν μόνο οι χυμοί με προστιθέμενα σάκχαρα κάνουν κακό στην υγεία ή και οι φυσικοί χυμοί. Η μέχρι τώρα βιβλιογραφία περιέχει αντιφατικές απαντήσεις και χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να δοθεί μια απάντηση σ’ αυτό.
Επίσης δεν υπάρχει ξεκάθαρη απάντηση για το ποιες διαφορές μπορεί να υπάρχουν στην υγεία από την κατανάλωση γλυκόζης ή φρουκτόζης ακόμα και όταν προσλαμβάνονται ίδιες θερμίδες από αυτούς τους δύο υδατάνθρακες. Υπάρχουν πάντως στοιχεία και εύλογοι μηχανισμοί που υποδηλώνουν διαφορές μεταξύ γλυκόζης και φρουκτόζης σε σχέση με τις επιδράσεις τους στους καρδιομεταβολικούς παράγοντες κινδύνου. Η φρουκτόζη φαίνεται πως μειώνει την ευαισθησία απέναντι στην ινσουλίνη.
Ένα άλλο ενδιαφέρον σημείο συναίνεσης μεταξύ των ερευνητών είναι ο ρόλος της  ασπαρτάμης για την οποία οι συγγραφείς συμφώνησαν ότι δεν προάγει την αύξηση βάρους στους ενήλικες. Ο Stanhope είπε ότι αυτό μπορεί να αποτελεί έκπληξη για τους περισσότερους ανθρώπους.
Η ζάχαρη επηρεάζει επίσης τη χοληστερόλη. Δεδομένα από μερικές παλιότερες μελέτες υποδεικνύουν ότι η κατανάλωση η σακχαρόζης αυξάνει την ολική χοληστερόλη και την LDL χοληστερόλη καθώς και τα μεταγευματικά τριγλυκερίδια. Πιο πρόσφατα, οι μελέτες έδειξαν ότι η ζάχαρη μειώνει το μέγεθος των σωματιδίων LDL. Επίσης αυξάνει το ουρικό οξύ.
Οι συγγραφείς συμφώνησαν στα εξής:

• Η κατανάλωση ωμέγα-6 λιπαρών μειώνει τον κίνδυνο ασθένειας σε σύγκριση με τι ίδιες θερμίδες κορεσμένων λιπών. Ωστόσο, αυτό το συμπέρασμα έρχεται με μια προειδοποίηση. Τα γαλακτοκομικά τρόφιμα όπως το τυρί και το γιαούρτι, τα οποία μπορεί να είναι υψηλά σε κορεσμένα λίπη, έχουν συσχετιστεί με μειωμένο καρδιομεταβολικό κίνδυνο.
• Όταν η αντικατάσταση των κορεσμένων λιπαρών γίνεται με επεξεργασμένους υδατάνθρακες (άμυλα και σάκχαρα), το αποτέλεσμα είναι είτε ουδέτερο είτε αρνητικό.

“Έχουμε πολύ δρόμο για να πάρουμε ακριβείς απαντήσεις σε πολλά διαφορετικά θέματα διατροφής”, δήλωσε ο Stanhope. “Ωστόσο, όλοι συμφωνούμε ότι ένα πρότυπο υγιεινής διατροφής που αποτελείται από ελάχιστα επεξεργασμένα δημητριακά ολικής αλέσεως, φρούτα, λαχανικά και υγιή λίπη προάγει την υγεία σε σύγκριση με το εκλεπτυσμένο και ευχάριστο τυπικό μοτίβο της δυτικής διατροφής”.


Πηγή: Pathways and mechanisms linking dietary components to cardiometabolic disease: thinking beyond calories./HealthyLiving.gr