Aρτα δεν είναι μόνο το... γεφύρι

Οι απέραντοι πορτοκαλεώνες και τα αρώματα από τα ανθισμένα δένδρα, οι αναπλάσεις και τα πολλά ιστορικά και άλλα αξιοθέατα, αλλά και η πλούσια περιοχή του Αμβρακικού Κόλπου, καθιστούν την πόλη της Άρτας, έναν σημαντικό ταξιδιωτικό προορισμό της δυτικής Ελλάδας.

Mε σύμβολό της το φημισμένο πέτρινο γεφύρι, που βρίσκεται στην είσοδο της πόλης, η Άρτα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ηπείρου μετά τα Γιάννενα, χτισμένη πάνω στα ερείπια της αρχαίας Αμβρακίας (η οποία χρονολογείται από τον 7ο αιώνα π.Χ.) και έχει σημαντική βυζαντινή παράδοση από την εποχή του Δεσποτάτου της Ηπείρου (1229).
Βρίσκεται στη δυτική Ελλάδα, στην αριστερή όχθη του ποταμού Αράχθου και βόρεια του Αμβρακικού κόλπου, ατενίζοντας ολόκληρο τον κάμπο. Οι πανέμορφοι, απέραντοι πορτοκαλεώνες και τα αρώματα από τα ανθισμένα δένδρα, καθιστούν την πόλη και την γύρω περιοχή, ελκυστικό ταξιδιωτικό προορισμό, όπως και το ζωντανό της κέντρο, με τα πολλά ιστορικά αξιοθέατα.
Σήμερα, αναπλάσεις έχουν ομορφύνει την πόλη και αρκετοί πεζόδρομοι θα σας οδηγήσουν στο κέντρο και την πολύβουη αγορά. Ο πεζόδρομος της Σκουφά και οι γύρω πλατείες, είναι η περιοχή όπου χτυπά η «καρδιά» της Άρτας, με πολλά καφέ, μπαρ και καταστήματα. Εκεί θα δείτε και μερικά νεοκλασικά αρχοντόσπιτα, όπως το Παλιό Δημαρχείο και το Αρχοντικό του Μιχάλη.
Το θρυλικό γεφύρι
To πέτρινο Γεφύρι της Άρτας, στον Άραχθο, είναι διάσημο στη λαϊκή παράδοση από το θρύλο για τη «θυσία της γυναίκας του πρωτομάστορα», που έγινε δημοτικό τραγούδι. Σύμφωνα με το τραγούδι αυτό, που ανήκει στα άσματα του ακριτικού κύκλου, 1300 κτίστες, 60 μαθητές και 45 μάστοροι (μηχανικοί) υπό τον Αρχιμάστορα, προσπαθούσαν να κτίσουν τη γέφυρα της οποίας τα θεμέλια κάθε πρωί γκρεμίζονταν. Τελικά, ένα πτηνό με ανθρώπινη φωνή, αποκάλυψε πως για να στεριώσει η γέφυρα απαιτείται η ανθρωποθυσία της συζύγου του Πρωτομάστορα, το οποίο και έγινε με κατάρες που καταλήγουν σε ευχές! Σήμερα, στην καθομιλουμένη, η φράση «Το γιοφύρι της Άρτας», χρησιμοποιείται για έργα τα οποία αργούν πολύ να τελειώσουν.
Η αρχική κατασκευή του γεφυριού τοποθετείται στα χρόνια της κλασικής Αμβρακίας επί βασιλέως Πύρρου Α (3ος αι. π.Χ.), ενώ τη σημερινή του μορφή, την απέκτησε τα έτη 1602-1606 μ.Χ., με το μήκος του να φτάνει τα 1,45 μ. και το πλάτος του τα 3,75 μ.
Το έτος 1881, όταν απελευθερώθηκε de jure (με συμφωνία) η Άρτα, το γεφύρι ήταν το σύνορο της ελεύθερης Ελλάδας με την τουρκοκρατημένη Ελλάδα. Μάλιστα, το Λαογραφικό Μουσείο της Άρτας (χτίστηκε με σχέδια του γνωστού αρχιτέκτονα Ερνστ Τσίλερ), που βρίσκεται ακριβώς δίπλα στη γέφυρα, ήταν το παλιό Οθωμανικό Τελωνείο και οι κάτοικοι περνούσαν από την Ανατολική Ελληνική πλευρά στη Δυτική Οθωμανική, με χρήση διαβατηρίου, μέχρι το έτος 1912.

Λαογραφικό Μουσείο Άρτας (Φωτό: Χαράλαμπος Γκούβας, wikipedia)

Στην αριστερή όχθη του ποταμού Αράχθου, λίγα μέτρα από το γεφύρι, βρίσκεται ο Πλάτανος της Άρτας ή «Πλάτανος του Αλή Πασά». Πρόκειται για έναν υπεραιωνόβιο πλάτανο, κάτω από τη σκιά του οποίου, σύμφωνα με τον θρύλο, καθόταν ο Αλή Πασάς των Ιωαννίνων και επιτηρούσε το κρέμασμα των Ελλήνων. Ο πλάτανος το 1976 ανακηρύχτηκε ως διατηρητέο μνημείο της φύσης.
Σήμερα, το γεφύρι της Άρτας αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της πόλης, ενώ η περιοχή γύρω από αυτό (η θέση «τρίγωνο» στην περιφερειακή οδό που οδηγεί στα Γιάννενα), έχει αναδειχθεί στο νέο hot spot της πόλης, με ανοιχτούς χώρους, καφέ, ουζερί κ.τ.λ.
Ιστορικά και άλλα αξιοθέατα
Δύο ακόμη σημαντικά αξιοθέατα της πόλης, είναι το τείχος της αρχαίας Αμβρακίας και το Κάστρο. Το πρώτο, άρχισε να κατασκευάζεται τον 6ο αιώνα π.Χ., συμπληρώθηκε τον 4ο αιώνα π.Χ. και σήμερα έχουν αποκαλυφθεί πολλά κομμάτια του διάσπαρτα σε όλη την πόλη.
Τα πιο εντυπωσιακά είναι τα τμήματα που επάνω τους χτίστηκε το βυζαντινό Κάστρο των Κομνηνών, στο βόρειο άκρο της πόλης. Το μεγαλύτερο τμήμα του βορειοανατολικού τμήματος του Κάστρου της Άρτας, στην όχθη του Άραχθου, είναι χτισμένο πάνω στο τείχος της Αρχαίας Αμβρακίας με τους εντυπωσιακούς γκρίζους ογκόλιθους. Κάθε καλοκαίρι, το Κάστρο, φιλοξενεί διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Ναός Παρηγορίτισσας (Φωτό: Χαράλαμπος Γκούβας, wikipedia)

Στην Άρτα και την γύρω περιοχή, θα δείτε επίσης πολλές βυζαντινές εκκλησίες, με πιο σημαντική ίσως την Παναγία την Παρηγορήτισσα, που χτίστηκε τον 13ο αιώνα, στην ακμή του Δεσποτάτου της Ηπείρου, αλλά και τον ναό του Αγίου Βασιλείου που μετράει σχεδόν 800 χρόνια ζωής και την Αγία Θεοδώρα.
Στο χωριό Βλαχέρνα, στην απέναντι όχθη του Αράχθου, πολύ κοντά στην πόλη της Άρτας, βρίσκεται ακόμη ένα λαμπρό δείγμα της δόξας και της θρησκευτικότητας των φίλεργων χριστιανών, η Παναγία των Βλαχερνών, που πήρε το όνομά της από την Παναγία των Βλαχερνών στην Κωνσταντινούπολη. Ιδρύθηκε στις αρχές του 10ου αιώνα, ως τρίκλιτη θολωτή βασιλική και ανακατασκευάστηκε περίπου στα μέσα του 13ου αιώνα, ενώ σήμερα από το παλιό μοναστήρι σώζεται ακέραιος μόνο ο ναός, ο οποίος εωστερικά είναι καμένος.
Ο Αμβρακικός Κόλπος
Είναι ένας από τους μεγαλύτερους κλειστούς κόλπους της Ελλάδας. Η βαθμιαία ανύψωση της θάλασσας κατά τα τελευταία 10.000 χρόνια, είχε ως αποτέλεσμα να εισχωρήσει το Ιόνιο πέλαγος ανάμεσα από το Άκτιο και την Πρέβεζα και να πλημμυρίσει τον κόλπο δίνοντάς του την σημερινή του μορφή.
Στον Αμβρακικό κόλπο ( www.amvrakikos.eu ) χύνουν τα νερά τους οι ποταμοί Λούρος και Άραχθος, σχηματίζοντας ένα εξαιρετικά περίπλοκο και μοναδικό υγροτοπικό σύστημα, με μεγάλες και μικρές λιμνοθάλασσες, μακρόστενες νησίδες, παραποτάμιες ζώνες, βάλτους, καλαμιώνες κ.ά. Πρόκειται για μια εντυπωσιακή ποικιλία οικοτόπων, που εναλλάσσονται διαρκώς ξεδιπλώνοντας μια συνολική εικόνα σπάνιας ομορφιάς και φιλοξενώντας πολλά είδη χλωρίδας και πανίδας.
 


Πόπη Αθανασοπούλου
pathan@clickatlife.gr